GAPS Diyeti Nedir?

GAPS, Bağırsak ve Psikoloji Sendromu anlamına gelir. GAPS diyeti, bağırsağı iyileştirmek, toksinlerin kan dolaşımına girmesini önlemek ve vücuttaki toksinleri azaltmak için Dr. Natasha Campbell-McBride tarafından tasarlanmıştır.

GAPS diyeti üç ana aşamadan oluşur:

• GAPS giriş diyeti
• Tam GAPS
• Diyetten çıkmak için alıştırma aşaması

GAPS diyeti uygulayan kişiler aşağıdaki gıdaları beslenme listesinden çıkartır.

• Tahıllar
• Pastörize Süt ve Ürünleri
• Nişastalı Sebzeler
• Rafine Karbonhidratlar

Bu diyet aşırı kısıtlayıcı olması sebebiyle, doktorların, bilim adamlarının ve beslenme uzmanlarının oldukça eleştirdiği tartışmalı bir beslenme programıdır.

Sızdıran bağırsak sendromu (GAPS), bağırsak duvarının geçirgenliğinin artması durumunu tanımlamak için kullanılır. Kısaca, eğer bağırsağınız sızdırırsa, yiyeceklerinizin içindeki kimyasalların ve bakterilerin kanınıza karışmasına izin vermesi durumudur. Normalde bu mümkün değildir.

Giriş Aşaması: Eliminasyon

Giriş aşaması, çoğu gıdayı ortadan kaldırdığı için diyetin en yoğun kısmıdır.

Bu aşama altı basamağa ayrılmıştır:

• Basamak 1: Ev yapımı kemik suyu, meyve suları tüketin. Öğün aralarında ballı nane veya papatya çayı için. Süt ürünlerine alerjisi olmayan kişiler pastörize edilmemiş, ev yapımı yoğurt veya kefir de yiyebilirler.
• Basamak 2: Çiğ organik yumurta sarısı, sebze ve et veya balıkla yapılan güveçleri beslenme listenize ekleyin.
• Basamak 3: Önceki tüm yiyeceklere ek olarak avokado, fermente sebzeler ekleyin.
• Basamak 4: Izgara ve kavrulmuş etler, soğuk sıkım zeytinyağı, sebze suyu ekleyin.
• Basamak 5: Marul ve soyulmuş salatalık gibi çiğ sebzeler, az miktarda çiğ meyve ekleyin, ancak turunçgiller olmasın.
• Basamak 6: Son basamakta beslenme listenize narenciye de dahil olmak üzere daha fazla çiğ meyve ekleyebilirsiniz.

Giriş aşamasında, yiyecekleri küçük porsiyonlarla yavaş yavaş ve kademeli olarak artırmanız gerekir. Diyetin giriş aşamasında, beslenme listenize eklediğiniz yiyecekleri tolere etmeniz için belli bir süre geçmesi gerekir. Tolere etme işleminden sonra bir aşamadan diğerine geçmeniz önerilir. Bu diyeti yaparken bağırsak hareketlerinizi gözlemlemeniz oldukça önemlidir. Bağırsak hareketleriniz normal seyrinde devam ettiğinde, listenize eklediğiniz yiyecekleri tolere edebildiğiniz kabul edilir. Giriş diyeti tamamlandıktan sonra tam GAPS diyetine geçebilirsiniz.

Tam GAPS Diyeti

Diyetin bu bölümünde, beslenme şeklinizi aşağıdaki yiyeceklere dayandırmanız tavsiye edilir:

• Kırmızı et
• Kuzu yağı, ördek yağı, çiğ tereyağı gibi hayvansal yağlar
• Balıklar
• Kabuklu deniz ürünleri
• Yumurtalar
• Kefir, ev yapımı yoğurt
• Lahana turşusu gibi fermente gıdalar
• Sebzeler

Ayrıca GAPS diyeti sırasında yapmamanız gereken bir kaç maddeyi sizin için sıraladık:

• Et ve meyveyi birlikte yemeyin.
• Mümkün olduğunca organik gıdalar kullanın.
• Her öğünde muhakkak hayvansal yağ veya soğuk pres zeytinyağı tüketin.
• Her öğünde kemik suyu tüketmeye özen gösterin.
• Vücudunuz tolere edebiliyorsa, bol miktarda fermente gıda (turşu) tüketin.
• Paketli ve konserve yiyeceklerden uzak durun.

Diyetin katı aşamasında, diğer tüm yiyecekleri, özellikle rafine karbonhidratları, koruyucuları, kimyasalları ve yapay renklendiricileri hayatınızdan çıkarın.

GAPS'ten Çıkış

GAPS diyetini harfi harfine uyguladıysanız, diğer yiyecekleri yeniden beslenme listenize eklemeden önce vücudunuzu alıştırmanız önerilir. Bu programda, en az 6 ay boyunca normal sindirim ve bağırsak hareketleri yaşadıktan sonra diyeti bırakmanız önerilir. Bu programın diğer aşamalarında olduğu gibi, son aşamada da gıdaları yavaş yavaş yeniden hayatınıza katmanız önemlidir. Her bir yiyeceği ayrı ayrı zamanlarda az miktarda beslenme programınıza dahil etmelisiniz. 2-3 gün boyunca vücudunuzda bir sindirim sorunu fark etmezseniz, yiyecekleri eklemeye devam edebilirsiniz. Diyet programı, son aşamada beslenme listenize eklemeniz gereken yiyecekleri ayrıntılı olarak açıklamıyor. Buna rağmen, patatesler ve glütensiz tahıllarla son aşamaya başlamanızı tavsiye ediyor. Ayrıca diyetten çıktıktan sonra bile, sağlıklı beslenme ilkelerini koruyarak, yüksek oranda işlenmiş ve rafine edilmiş yüksek şekerli gıdalardan uzak durmanız oldukça önemlidir.

Bu arada belirtmekte fayda var; henüz, GAPS diyetinin etkilerini inceleyen hiçbir çalışma bulunmamaktadır.

GAPS Diyetinin Riskleri Var Mı?

GAPS diyeti, birçok besleyici gıdayı vücudunuzdan uzun süre mahrum bırakmanızı gerektiren çok kısıtlayıcı bir diyettir. Ayrıca diyet programı sırasında, vücudunuzun ihtiyacı olan besinleri nasıl alacağınız konusunda çok az rehberlik sağladığı da bir gerçek. Bu nedenle, bu diyete uzun süre devam etmenin en belirgin riski yetersiz beslenmedir diyebiliriz. Bir beslenme uzmanından yardım istemenizde fayda vardır.